Cmentarze to miejsca nie przez wszystkich odwiedzane. My jednak lubimy odwiedzać stare, zabytkowe cmentarze – są one częścią historii, w łatwy sposób pokazują jej mały wycinek. Pokazują kto żył na danym terenie. Dzisiaj możemy być zdziwieni jak różnorodne towarzystwo mieszkało koło siebie i co najważniejsze ze sobą. Kiedyś różnice nie były tak odczuwalne jak dzisiaj. Czasy powojenne dla wielu takim miejsc były trudne – dewastacja, szukanie skarbów, bezczeszczenie zwłok. Takie sytuacje się zdarzały wszędzie (nie tylko na Dolnym Śląsku). Cmentarze jak najbardziej można zwiedzać przy równoczesnym zachowaniu szacunku dla osób i miejsca. Często takie miejsce opuszczamy nie tylko ze zdjęciami, ale także z workiem śmieci…
Pokażemy Wam kilka starych, zabytkowych cmentarzy (lub to co z nich zostało) z województwa kujawsko-pomorskiego. Mam nadzieje, że nie wszystkie znaliście.
Cmentarze w województwie kujawsko-pomorskim
- menonicki w Wielkiej Nieszawie
- żydowski w Koronowie
- Piramidy Kujawskie
- ewangelicki w Kabacie
- kurhan w Złotowie
- prawosławny w Aleksandrowie Kujawskim
- mauzoleum w Ostromecku
Cmentarze menonicki w Wielkiej Nieszawie
Olędrzy dotarli na nasze ziemie w XVI wieku, dostali ziemie bardzo trudne do uprawy – bagna, nieużytki, które oni przystosowali sobie do życia. Zajmowali się melioracją, rolnictwem, żyli sobie spokojnie (bo mówi się o nich jako o pacyfistach) bogacili się i umierali. Stąd tak duża ilość cmentarzy w naszych okolicach. W późniejszym czasie (mowa o XIX wieku) ciężko było oddzielić menonitów od ewangelików, gdyż po rozbiorach Polski ziemie włączane do Prus były germanizowane. Niemcy nie pozwalali na żadną inność – stąd często menonitów nazywano ewangelikami i tak też dzisiaj nazywa się cmentarze. Zresztą bywają one do siebie podobne – z pięknie zdobionymi stelami.
W Wielkiej Nieszawce wszystko zaczęło się od cmentarza – wokół niego powstał swego rodzaju skansen. Chaty olenderskie zostały tutaj przeniesione z okolicy i dziś można teren zwiedzać. Co zresztą rekomendujemy!
ZOBACZ RÓWNIEŻ: Olenderski Park Etnograficzny i cmentarze menonickie w okolicy
Cmentarz żydowski w Koronowie
Żydzi żyli w Koronowie i okolicach już w XVIII wieku, były to jednak pojedyncze przypadki. Sytuacja zmieniła się na przełomie XVIII i XIX wieku, gdy wybudowano pierwszą synagogę i założono miasteczko żydowskie. Cmentarz natomiast został założony w 1817 roku. W czasie II wojny światowej, jak można się domyślić – został w dużej części zdewastowany. Dzisiaj, mimo że to zabytek – oraz jeden z najlepiej zachowanych cmentarzy żydowskich w województwie kujawsko-pomorskim, jego stan nie należy do najlepszych. Kiedyś ogrodzony, dzisiaj łatwo dostępny. Co cieszy to mała ilość śmieci.
Piramidy Kujawskie
Czemu taka nazwa? Tak jak piramidy jest to miejsce spoczynku ważnych osób. Tak naprawdę to są kurhany sprzed 5000 lat. Tak dobrze czytacie sprzed 4000 lat. Kiedyś było ich zdecydowanie więcej, jednak rolnictwo zrobiło swoje. Dzisiaj możemy zobaczyć je w Wietrzychowicach, Sarnowie i Gaju. W Wietrzychowicach zrobiono bardzo ładną ścieżkę prowadzącą przez wszystkie kurhany łącznie z miejscem na odpoczynek. To tutaj też znajduje się największe skupisko kurhanów oraz znajdują się największe z nich – mianowicie najdłuższy kurhan ma ok. 115 metrów. Mimo takiej wielkości w takim kurhanie były chowane zaledwie kilka osób (3-9). W grobach znajdowano też naczynia i szczątki zwierząt.
Zwiedzanie kurhanów jest darmowe, jeśli nie macie tyle czasu by odwiedzić wszystkie trzy punkty polecamy wybrać Wietrzychowice.
Cmentarz ewangelicki w Kabacie
Cmentarzy ewangelickich jest dość sporo, większość niestety w opłakanym stanie. To pozostałość po mieszkających tu Niemcach, którzy w głównej mierze byli ewangelikami. Żyli tutaj przez tyle lat więc i cmentarze musiały się po nich zachować. Nagrobki ewangelickie są monumentalne z pięknymi zdobieniami. W okolicy Bydgoszczy m.in. znajdziecie je w Czarnowie, Toruniu, Małej Kępie, Kabacie. Pokazujemy Wam ten ostatni – dosłownie kilka nagrobków pośrodku lasu. Wieś Kabat została przesiedlona w czasie II wojny światowej. Znaczy się Niemcy zostali przeniesieni gdzieś indziej a Polaków po prostu stąd wyrzucono bez martwienia się o ich dalszy los. Tuż obok powstała strzelnica. Dzisiaj szukając pozostałości po celach sylwetkowych można napotkać nagrobki, które tak dużo widziały…
ZOBACZ RÓWNIEŻ: WIEŚ KABAT – STRZELNICA DAG FABRIK BROMBERG
Kurhan w Złotowie
Wygląda jak kilka kamyków losowo porozrzucanych na ziemi, jednak jak się człowiek przyjrzy to zobaczy, że kamienie zostały ułożone w regularny kształt. Kiedyś nazywano to miejsce cholernikiem, podejrzewano, że pochowano tu osoby chore na cholerę w XIX wieku. Jak bardzo się wtedy mylono! Po dokonanych pracach archeologicznych okazało się, że to niewielki grób sprzed 4 tysięcy lat! Pochowano tutaj 3-4 osoby w wieku około 30 lat, jednak co dziwne szczątki ich zostały poćwiartowane. Bez ładu i składu wrzucone do grobu. Dzisiaj kurhan to tylko pozostałość po większym pochówku. Warto jednak będąc w okolicy zatrzymać się chociaż na chwilę.
Cmentarz prawosławny w Aleksandrowie Kujawskim
Cmentarz został utworzony w 1877 roku, byli tutaj chowani głównie Rosjanie, ale również osoby innych wyznań niż prawosławie. Ostatnie pochówki odbyły się w roku 1963. Dzisiaj cmentarz jest strasznie zarośnięty i mimo tego, że znajduje się między domami wydaje się kompletnie zapomniany. Bardzo dosadnie widać, że szukano kiedyś tutaj skarbów – te pozostałości po nagrobkach mają wyraźne dziury i podkopy.
ZOBACZ TAKŻE: Aleksandrów Kujawski – co warto zwiedzić?
Mauzoleum w Ostromecku
Każdy bogatszy ród, który był właścicielem pałacu, zamku lub dworu przy swojej posiadłości posiadał piękny park z ogrodem oraz mauzoleum. W Ostromecku na uboczu parku znajduje się mauzoleum rodziny Schönborn-Alvensleben. O każdej porze roku wygląda ono zupełnie inaczej, natura dodaje takim miejscom uroku. Tutaj pierwsze skrzypce gra bluszcz.
