Pomysł na jednodniową wycieczkę? Aleksandrów Kujawski wychodzi naprzeciw! Nie jest to oczywisty wybór, co zresztą zaraz Wam pokażemy, jednak Nam bardzo się spodobało i miło spędziliśmy tam czas odkrywając historię na każdym kroku. Ale po kolei: zapraszamy na spacer po Aleksandrowie Kujawskim (województwo kujawsko-pomorskie). Pokażemy Wam atrakcje, które na Was czekają – niekoniecznie oczywiste.
Zanim Aleksandrów stał się Kujawskim nazywany był od nazwiska właściciela – Trojan lub Białe Błota. Trojanowscy żyli tu i zarządzali swoim majątkiem do czasów II wojny światowej. To im zawdzięczamy w dużej mierze wygląd miasta. Kontrast tworzą XIX wieczne budynki mieszając się z tymi bardziej współczesnymi, wybudowanymi w czasach PRL-u. Przespacerujmy się razem ulicami Aleksandrowa 😊.
Spis Treści
Kwestie techniczne
- najlepiej dojechać do Aleksandrowa Kujawskiego pociągiem by móc zacząć zwiedzanie od najmocniejszego punktu wycieczki czyli dworca kolejowego i okolic,
- jeśli wybierzecie się na wycieczkę autem, to auto można zostawić na parkingu przy dworcu kolejowym. Dotychczas parking ten był bezpłatny, jednak powoli w mieście zaczynają pojawiać się parkometry, więc sytuacja może ulec zmianie,
- wszystkie atrakcje są położone stosunkowo blisko siebie więc w każde miejsce można dojść i zrobić sobie przyjemny spacer.
Co można zobaczyć?
Pałacyk Trojanowskich
Niewielki pałac zbudowany w 1900 roku w stylu eklektycznym, przez Władysława Trojanowskiego z przeznaczeniem dla Edwarda, przybranego syna. Charakteryzuje się balustradami attykowymi.
Kim był Edward Mycielski-Trojanowski? To podróżnik, pisarz i działacz społeczny. Udało mu się okrążyć świat w przeciągu dwóch lat! Miał wielką słabość do Egiptu. Odznaczył się tym, że brał udział w czasie I wojny światowej w misji ratunkowej. Jechał do Turkiestanu, interweniował u komendanta więzienia czym przyczynił się do uwolnienia 68 polskich jeńców.
Podczas II wojny światowej pałac zajęli Niemcy. Prawdopodobnie już w 1939 roku przyczynili się do zniszczenia biblioteki oraz obrazów królów polskich. Oszczędzili tylko, nie wiedzieć czemu, obraz Zygmunta III Wazy. W 1945 roku Edward Trojanowski został pozbawiony swojego majątku. Przeniósł się do Torunia. Pałac za to miał więcej szczęścia. Został przekazany instytucji oświatowej, a w latach 1984-1991 przeszedł remont. Dzisiaj należy do Zespołu Szkół nr. 1, w środku znajdują się biblioteka, sale lekcyjne oraz aula. Teren jest otwarty i bez problemu można pospacerować po dawnym parku pałacowym. Do pałacu zajrzeliśmy tylko przez okienko 😉.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_102230-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_102511-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_102247-768x1024.webp)
Piramida Trojanowskiego
Znajduje się w parku przy ul. Parkowej. Kiedyś do tego momentu ciągnął się park przypałacowy hrabiego Mycielskiego-Trojanowskiego, dzisiaj to osobny organizm chociaż od pałacu oddalony tylko o jakieś 400 metrów. Jakie było przeznaczenie piramidy? Krąży dużo teorii, jedne bardziej prawdopodobne inne mniej. Jak było naprawdę już się nie dowiemy. Hrabia zafascynowany był Egiptem, więc jedna z teorii mówi o tym, że to jego fanaberia, chciał mieć swoją piramidę, więc sobie ją sprawił. Może miał być to kiedyś grobowiec rodzinny? Znamy przecież dużo takich przypadków (np. piramida w Rapie). Grobowcem piramida nigdy się nie stała, betonowy element stoi w parku i niestety został przemalowany na barwy Polski Walczącej…
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_100732-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_100752-768x1024.webp)
ZOBACZ TAKŻE: Piramidy w Polsce
Dolinka Szwajcarska
Tuż obok parku pałacowego znajduje się niewielka, ale jakże urokliwa Dolinka Szwajcarska. To miejsce zamieszkiwane jest przez dużą ilość gatunków zwierząt i roślin. Wchodząc do doliny ma się wrażenie jakby wchodziło się do innego świata. Jest jak wklejony krajobraz z innego miejsca. Kiedyś często używało się określenia, że coś jest „szwajcarskie” jeśli wyglądało inaczej, „zagranicznie”. Tutaj nazwa jest jak najbardziej trafiona. To idealne miejsce na spacer!
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_104814-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_103228-768x1024.webp)
Dawne włości Trojanowskich
Przy pałacu znajdował się folwark, który dobrze prosperował. To jednak nie on był dumą właścicieli a cegielnia parowa. Zakład powstał w 1912 roku, był nowoczesny jak na tamte czasy. Na jednej zmianie pracowało nawet 50 osób! Dzisiaj ze starej cegielni został tylko komin oraz cegły na starych domach. Wypatrujcie ich – cegły z tej cegielni były sygnowane napisem „Aleksandrów”. Sama znalazłam jeden taki dom przy ul. Dworcowej!
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_110435-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_105739-768x1024.webp)
Zdecydowanie lepiej ma się kościół pw. Przemienienia Pańskiego. Powstał dzięki wsparciu finansowemu hrabiego Trojanowskiego. Na jednej ze ścian kościoła został powieszony herb Trojanowskich – zapewne na pamiątkę.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_095217-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_095405-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_095602-768x1024.webp)
Dworzec Kolejowy
Kiedyś pałacowy dworzec, dzisiaj cień swojej dawnej świetności, ale nadal widać ogrom przedsięwzięcia. Nie od początku dworzec w Aleksandrowie Kujawskim był taki duży i długi. Pierwotnie wybudowany w latach 1860-1862 jako ważny punkt transportu kolejowego został rozbudowany po wizycie cara Aleksandra II. Dworzec w pałacowym stylu dostał takich gabarytów, że do dzisiaj uważany jest za najdłuższy dworzec kolejowy w Europie (ma prawie 200 metrów!). Car pełnił tu swój urząd, miał swoje skrzydło dworcowe oraz tzn. „carskie pokoje” czyli reprezentacyjne komnaty dla znamienitych gości. Jednym z takich gości był cesarz Wilhelm I, który odwiedził cara w 1879 roku.
W czasie dwudziestolecia międzywojennego dworzec stracił na swojej ważności, z jednego z najważniejszych w okolicy stał się podrzędną stacją kolejową. Ogromny budynek z czasem stał się problemem. Po wojnie budynek należał do PKP (dokładnie do 2008 roku). Po kilku latach starania burmistrza Aleksandrów odzyskał dworzec i mimo wielkich chęci nie udźwignął remontu. Gabaryt dworca nie pomaga, tylko przeszkadza w inwestycji. Mimo włożonych 7 milionów złotych okazało się, że to tylko kropla w morzu. Szacuje się, że na remont dworca potrzebne jest ok. 150 milionów złotych.
Obecnie trwają rozmowy by obiekt wrócił ponownie w ręce PKP. Co nam pozostaje? Trzymać kciuki by komuś się udało. Dworzec jest piękny chociaż są momenty gorsze – te obdrapane, przypominające o mijającym czasie. Nie jest to najładniejsze, ale jakże klimatyczne. Warto tutaj podejść. Najlepiej w godzinach działania biblioteki – wtedy zobaczycie odremontowaną część dworca. Koniecznie wejdźcie do poczekalni dworcowej i spójrzcie w górę. Sufity przypominają bardziej salę balową niż dworzec…
Marzy mi się, żeby i ta część dworca została odremontowana i powstała tu kawiarnia (jak w oranżerii w Zatoniu). Byłby to niezły prowodyr do wycieczek do Aleksandrowa! 😊
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_161810-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_163738-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_161330-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_162311-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_120829-768x1024.webp)
Otoczenie dworcowe
Nie sposób nie wspomnieć o tym co znajduje się w bliskim otoczeniu dworca. Wieża ciśnień, która również lepsze czasy ma już za sobą, kładka, kurtyny wodne w parku, murale – to dość fotogeniczne elementy, które tworzą kontrasty tego co nowe, z tym co stare.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_162516-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_094155-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_094917-768x1024.webp)
Murale znajdują się przy zejściu z kładki dworcowej idąc w stronę ul. Słowackiego oraz koło sklepu Netto przy ul. Narutowicza. Przedstawiają m.in. zabytki Aleksandrowa.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_123419-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_115504-768x1024.webp)
Cmentarz prawosławny
Aleksandrów Kujawski należał do zaboru rosyjskiego, więc nie dziwne, że w mieście znajduje się cmentarz prawosławny. Wygląda jakby był wciśnięty między domostwa a jest dokładnie na odwrót. Cmentarz jest w bardzo złym stanie, uchowały się tylko nieliczne nagrobki (to i tak coś niesamowitego, bo cmentarzy prawosławnych w Polsce zostało zdecydowanie mniej niż tych żydowskich, a żaden cmentarz „obcy” nie miał łatwo). Widać, że w kaplicy i niektórych grobach ktoś poszukiwał skarbów… bez względu na przekonania to nadal cmentarz i należy się szacunek zmarłym. Lubimy odwiedzać takie miejsca, bo to one opowiadają historię danego miejsca lepiej niż inne obiekty.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2022/10/P1104344-1024x768.jpg)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2022/10/P1104362-1024x768.jpg)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2022/10/P1104361-1024x768.jpg)
ZOBACZ TAKŻE: Zabytkowe cmentarze w województwie kujawsko-pomorskim
Kozacka mogiła – Ukraiński cmentarz wojskowy
Cmentarz ten miał więcej szczęścia niż cmentarz prawosławny. Skąd się tu w ogóle wziął? Ukraińcy walczyli po tej samej stronie co Polacy w wojnie polsko-bolszewickiej (podpisali w tej sprawie ugodę w kwietniu 1920 roku). Żołnierze ukraińscy przyjechali do Aleksandrowa, mieszkali tu w obozie, w barakach. Ich życie kwitło – szkolili się tu, uruchomili nawet szkołę podoficerską. Utworzyli kółko teatralne, orkiestrę, działało kino! Z czasem część żołnierzy została przeniesiona do innego obozu lub wysłana do pracy. Została tylko garstka ukraińskich mieszkańców.
Internowani żołnierze zostali pochowani na cmentarzu w Aleksandrowie we wspólnej mogile – kurhanie. Grób ten stał się dla Ukraińców symbolem walki o wolną Ukrainę oraz tzw. „grobem nieznanego żołnierza”. Okoliczni mieszkańcy przybywali tutaj na początku czerwca na specjalną uroczystość.
Cmentarz został odrestaurowany w 1993 roku z inicjatywny mieszkańców Aleksandrowa, w tym burmistrza.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_113358-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20231203_113447-768x1024.webp)
Gdzie zjeść?
Po spacerze – najlepiej iść na jedzenie do restauracji Prosto z Patelni – w uroczym, niedużym domku znajduje się restauracja na wysokim poziomie. To taki przeskok z dotychczasowo widzianych rzeczy, trochę z innej epoki, trochę zapomnianych w miejsce możnaby rzec światowe, dzisiejsze, “szwajcarskie” 😊. Jedzenie – wyszukane, na które trzeba trochę poczekać, ale jak najbardziej warto.Ceny mogą się wydawać dość wysokie jak na małe miasteczko, ale poziom jest wysoki, więc po posiłku będziecie zadowoleni. Z czystym sumieniem polecamy Wam wizytę w tej restauracji.
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_174952-768x1024.webp)
![](https://my-tuitam.pl/wp-content/uploads/2023/12/20221028_174958-768x1024.webp)
Co można zobaczyć w okolicy?
- Ciechocinek – ruiny basenu termalno-solankowego – 8 km
- Ruiny zamku w Raciążku – 13 km
- Olenderski Park Etnograficzny – 27 km
- Zamek Dybów – 26 km
- Mysia Wieża – 43 km
- Stare Miasto w Toruniu – 27 km